Od bezpieczeństwa lotniczego do cyberodporności

W cyberbezpieczeństwie, podobnie jak w lotnictwie, sama technologia nie zapewnia nam bezpieczeństwa — robią to ludzie i kultura.

Krajowe Centrum Cyberbezpieczeństwa i Krajowy Urząd ds. Bezpieczeństwa Ochronnego (NPSA) podkreślają uniwersalną prawdę:

Najsilniejszą obroną przed cyberzagrożeniami nie jest zapora sieciowa ani narzędzie — jest to kultura bezpieczeństwa zakorzeniona w każdej osobie, procesie i decyzji. Kiedy przyglądamy się, jak przemysł lotniczy przekształcił się w jedną z najbezpieczniejszych gałęzi przemysłu na świecie, znajdujemy model, który warto naśladować: kulturę bezpieczeństwa opartą na pięciu filarach — świadomości, zgłaszaniu, sprawiedliwości, uczeniu się i elastyczności.

Foto: https://pl.freepik.com/

Filary kultury cyberbezpieczeństwa (na podstawie doświadczeń lotnictwa)

1️⃣ Kultura świadomości

Ludzie rozumieją czynniki techniczne i ludzkie, które wpływają na bezpieczeństwo.

Wiedzą, jak ich działania — od kliknięcia linku po zarządzanie dostępem — wpływają na odporność organizacji.

➡️ NCSC: „Zrozumienie kultury i pracowników”.

2️⃣ Kultura zgłaszania

Pracownicy czują się bezpiecznie, zgłaszając podejrzane działania, próby phishingu, a nawet własne błędy — bez obawy o poniesienie odpowiedzialności.

Ta otwartość pozwala organizacjom działać szybko i szybko się uczyć.

➡️ NCSC: „Zachęcaj do otwartego dialogu; błędy to okazje do nauki, a nie porażki”.

3️⃣ Sprawiedliwa kultura

Między pracownikami a kierownictwem panuje zaufanie.

Osoby są traktowane sprawiedliwie — istnieje odpowiedzialność, ale także empatia.

➡️ NCSC podkreśla znaczenie równowagi między odpowiedzialnością a sprawiedliwością w celu budowania zaufania.

4️⃣ Kultura uczenia się

Każdy incydent, audyt lub sytuacja potencjalnie niebezpieczna staje się lekcją, a nie tajemnicą.

Zespoły wykorzystują ustalenia do dostosowywania i ulepszania polityk, świadomości i technologii.

➡️ Zgodne z zasadami „ciągłego doskonalenia i pomiaru”.

5️⃣ Elastyczna kultura

W sytuacjach kryzysowych hierarchia ustępuje miejsca współpracy.

Zespoły szybko koordynują działania między działami, dostosowując procesy do pojawiających się zagrożeń.

➡️ To jest istota odporności.

Narzędzie kultury bezpieczeństwa NPSA

Narzędzie to pomaga organizacjom mierzyć, rozumieć i kształtować swoją kulturę poprzez trzy kluczowe elementy:

1️⃣ Ankiety wśród pracowników.

2️⃣ Ocena wpływów organizacyjnych.

3️⃣ Warsztaty dotyczące stylu kulturowego.

Jak zawsze podkreślam podczas moich wykładów i szkoleń: dojrzały program cyberbezpieczeństwa nie opiera się na narzędziach ani ramach — opiera się na ludziach o odpowiednim nastawieniu i kulturze. Kiedy przyjrzymy się modelowi lotniczemu i inicjatywom Wielkiej Brytanii w zakresie kultury bezpieczeństwa, przesłanie jest jasne:

➡️ Kultura przekształca zgodność w zachowanie.

➡️ Zachowanie buduje zaufanie.

➡️ Zaufanie buduje odporność.

Kultura jest dla mnie fundamentem każdego solidnego programu GRC. Oczywiście żadna kultura nie jest w stanie wyeliminować wszystkich zagrożeń, ale silna kultura sprawia, że w razie wystąpienia incydentów ludzie reagują szybciej, skuteczniej przywracają normalne funkcjonowanie i nieustannie wprowadzają ulepszenia.

Dowiedz się więcej

Autor: Sebastian Burgemejster